FAQ

Wymagania dotyczące transportu towarów niebezpiecznych zawarte są w przepisach, odpowiednich dla poszczególnych rodzajów transportu. Nadrzędnym prawem są umowy międzynarodowe, które Rzeczpospolita Polska ratyfikowała, w tym m.in. Umowa ADR,Regulamin RID, Przepisy IMDG

ADR - Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, sporządzona w Genewie 30 września 1957 r. (Accord europé en relatif au transport international des marchandises dangereuses). Umowa ta została ratyfikowana przez Polskę w 1975 r. (Dz.U. z 1975 Nr 35, poz. 189), a wprowadzona w życie Rozporządzeniem Ministrów Komunikacji i Spraw Wewnętrznych z dnia 2.12.1983 r. w sprawie warunków i kontroli przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych. 

RID - Regulamin międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (Reglement concernant le transport international ferroviaire des marchandises dangereuses).
Regulamin ten stanowi aneks I do Przepisów Ujednoliconych o umowie międzynarodowego przewozu towarów kolejami (CIM) będących załącznikiem B do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF) z dnia 9.05.1980 r. Konwencja ta była ratyfikowana przez Polskę Ustawą z dnia 18.10.1984 r. (Dz.U. z 1985 r. 1Nr 34, poz. 15), a rozporządzeniem Ministra Komunikacji z dnia 6.10.1987 wprowadzona w życie.

IMDG - Międzynarodowe Przepisy dotyczące transportu morskiego materiałów niebezpiecznych (International Maritime Dangerous Goods Code). Są to przepisy Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) obowiązujące we wszystkich krajach należących do tej organizacji.
Wyżej wymienione przepisy opracowane są przez międzynarodowych ekspertów z uwzględnieniem specyfiki danego rodzaju transportu w oparciu o zalecenia ONZ dotyczące transportu materiałów niebezpiecznych.
Wprowadzone w ostatnim czasie do powyższych przepisów uzupełnienia zaostrzyły wymagania dotyczące opakowań transportowych do materiałów niebezpiecznych. Wynika z nich, że po 1990.04.30 opakowania, które nie uzyskają znaku "UN" nie mogą być stosowane do pakowania i przewozu materiałów niebezpiecznych. Wymagania te dotyczą nie tylko opakowań stosowanych w obrocie międzynarodowym, ale także w przewozach krajowych materiałów niebezpiecznych transportem drogowym i kolejowym.

Towary niebezpieczne oznaczają materiały i przedmioty, których przewóz jest zabroniony, albo jest dopuszczony wyłącznie na warunkach podanych w przepisach. Materiały niebezpieczne to ciecze, materiały stałe i gazy, które ze względu na swoje właściwości chemiczne, fizyczne lub biologiczne mogą w razie nieprawidłowego obchodzenia się z nimi doprowadzić do śmierci, rozstroju zdrowia, uszkodzenia ciała ludzkiego lub zniszczeń czy szkód materialnych.

Materiały niebezpieczne podzielono według ich właściwości na następujące klasy:
1 – Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi
2 – Gazy
3 – Materiały zapalne ciekłe
4.1 – Materiały zapalne stałe, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące i materiały wybuchowe odczulone stałe
4.2 – Materiały podatne na samozapalenie
4.3 – Materiały wydzielające w zetknięciu z wodą gazy palne
5.1 – Materiały utleniające
5.2 – Nadtlenki organiczne
6.1 – Materiały trujące
6.2 – Materiały zakaźne
7 – Materiały promieniotwórcze
8 – Materiały żrące
9 – Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

Towary niebezpieczne to materiały i przedmioty, których przewóz, na podstawie przepisów ADR, jest zabroniony lub dopuszczony, ale na warunkach podanych w tych przepisach. W praktyce oznacza to, że transport towarów niebezpiecznych – ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i środowiska – podlega poszczególnym rygorom w zakresie dopuszczenia materiału do przewozu, jego klasyfikacji, warunków pakowania, oznakowania oraz wymagań odnoszących się do środka transportu i realizacji przewozu.

Odpady niebezpieczne są to odpady rozumiane zgodnie z przepisami o odpadach, ale jednocześnie zawierające w sobie jakiekolwiek towary niebezpieczne zdefiniowane w umowie ADR. Odpady niebezpieczne muszą być przewożone w taki sam sposób jak towary niebezpieczne.

Opakowanie oznacza jedną lub większą liczbę pojemników oraz inne elementy lub materiały potrzebne aby pojemnik mógł pełnić funkcję naczynia oraz funkcje ochronne. Innymi słowy to pojemnik wraz z elementami konstrukcyjnymi i materiałami potrzebnymi do utrzymania funkcji ochronnej tego pojemnika wobec jego zawartości. Wobec opakowań ADR stawiane są bardzo rygorystyczne wymagania mechaniczne i chemiczne. Podstawowym znakiem określającym wytrzymałość opakowania są litery X, Y, i Z umieszczone w kodzie opakowania. Powiązane są one z grupą pakowania przydzieloną każdemu towarowi niebezpiecznemu.

Grupa pakowania oznacza grupę, do której – dla celów pakowania – można zaliczyć materiały niebezpieczne, odpowiednio do natężenia stwarzanego przez nie zagrożenia.
Znaczenie grup pakowania jest następujące
• I grupa pakowania: materiały stwarzające duże zagrożenie;
• II grupa pakowania: materiały stwarzające średnie zagrożenie; oraz
• III grupa pakowania: materiały stwarzające małe zagrożenie. 
We wszystkich wymienionych przepisach międzynarodowych można znaleźć szczegółowy, wykaz dopuszczonych do przewozu materiałów niebezpiecznych, a także informacje o zakwalifikowaniu ich do jednej z podanych wyżej klas i wymagania dotyczące sposobu pakowania. W większości podręczników, wznawianych w cyklach dwuletnich, zgodnie z zmianami wprowadzanymi w przepisach ADR, dodatkowo znajdziemy również wykazy alfabetyczne towarów niebezpiecznych.

Grupy pakowania określone są na opakowaniu w postaci liter oznaczających:
• X – opakowania do materiałów I, II i III grupy pakowania,
• Y – opakowania do materiałów II i III grupy pakowania,
• Z – opakowania do materiałów III grupy pakowania.

Pojedyncze – to opakowanie, które bezpośrednio w sobie przechowuje jego zawartość. Przykład: metalowa puszka, kanister, butla gazowa, pojemnik aerozolowy, worek itp.
Kombinowane – to opakowanie składające się z jednego lub kilku opakowań wewnętrznych i jednego zewnętrznego.
Złożone – to opakowanie składające się z opakowania zewnętrznego i naczynia wewnętrznego, zbudowane w taki sposób, aby naczynie wewnętrzne i opakowanie zewnętrzne tworzyły zintegrowane opakowanie. Zbiorcze– to opakowanie użyte w celu umieszczenia w nim jednej lub więcej sztuk przesyłek, zgrupowanych w jednostkę łatwiejszą do manipulowania i układania podczas przewozu. Przykładami opakowań zbiorczych są:
 - płyta ładunkowa taka jak paleta, na której umieszczono kilka sztuk przesyłek lub spiętrzono je i zabezpieczono za pomocą folii rozciągliwych, termo-kurczliwych lub taśm albo w inny odpowiedni sposób; lub
 - zewnętrzne opakowanie ochronne takie jak skrzynia lub klatka.
Awaryjne– to opakowanie specjalne, w którym umieszcza się uszkodzone, wadliwe, nieszczelne lub niezgodne z wymaganiami dotyczącymi sztuki przesyłki z towarami niebezpiecznymi, lub towary niebezpieczne, które rozsypały się lub wyciekły, przeznaczone do przewozu w celu ich odzyskania lub utylizacji.

DPPL to duży pojemnik do przewozu luzem (DPPL, ang. IBC) i oznacza opakowanie przenośne, sztywne lub elastyczne, które: 
a.    ma pojemność:
- nie większą niż 3,0 m3dla materiałów ciekłych i stałych II i III grupy pakowania;
- nie większą niż 1,5 m3 dla materiałów stałych I grupy pakowania, w przypadku DPPL elastycznego, ze sztywnego tworzywa sztucznego, złożonego, tekturowego lub drewnianego;
- nie większą niż 3,0 m3 dla materiałów stałych I grupy pakowania, w przypadku DPPL metalowego;
- nie większą niż 3,0 m3 dla materiałów promieniotwórczych klasy 7;
b.    jest wykonane w sposób umożliwiający manipulację zmechanizowaną;
c.   jest odporne na narażenia występujące przy manipulacjach i w transporcie, co powinno być potwierdzone odpowiednimi (określonymi) badaniami.

DPPL złożony z naczyniem wewnętrznym z tworzywa sztucznego oznacza DPPL składający się z elementu konstrukcyjnego w postaci sztywnej osłony zewnętrznej wokół naczynia wewnętrznego z tworzywa sztucznego oraz z wyposażenia obsługowego i urządzeń manipulacyjnych. Jest on tak wykonany, że po złożeniu naczynie wewnętrzne i osłona zewnętrzna tworzą nierozdzielną jednostkę, która jako całość będzie napełniana, składowana, przewożona i opróżniana.

Naczynie wewnętrzne oznacza naczynie, które dla utrzymania zawartości wymaga zastosowania opakowania zewnętrznego.

DPPL naprawionyoznacza DPPL metalowy, DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego lub DPPL złożony, który z powodu uderzenia lub z innego powodu (np. korozji, pęknięcia lub innych stwierdzonych objawów zmniejszenia wytrzymałości w stosunku do wymaganej dla danego typu konstrukcji) został poddany naprawie w celu przywrócenia jego zgodności z typem konstrukcji i umożliwienia przejścia przez ten DPPL z wynikiem pozytywnym badań właściwych dla tego typu konstrukcji.

Zwykła obsługa DPPL sztywnego oznacza zwykłe czynności obsługowe dotyczące DPPL metalowych, DPPL z sztywnego tworzywa sztucznego lub DPPL złożonych, np.:
a.  czyszczenie;
b. demontaż i ponowny montaż albo wymianę zamknięć korpusu (łącznie z ich uszczelkami) lub wyposażenia obsługowego, wykonane zgodnie z oryginalną specyfikacją producenta i pod warunkiem, że sprawdzono po tych czynnościach szczelność DPPL; lub
c. regeneracja elementów konstrukcyjnych, które nie pełnią bezpośrednio funkcji ochronnych wobec towarów niebezpiecznych i nie odpowiadają za utrzymanie ciśnienia podczas rozładunku, przeprowadzona w taki sposób, aby utrzymana była zgodność z typem konstrukcji i nie została naruszona funkcja ochronna DPPL (np. wzmocnienie nóg lub elementów służących do podnoszenia).

Wyposażenie obsługowe, odnośnie do DPPL, oznacza urządzenia do napełniania i opróżniania, wyrównywania ciśnienia lub odpowietrzania, zabezpieczenia, ogrzewania i izolacji cieplnej, a także przyrządy pomiarowe.

Każdy DPPL metalowy, ze sztywnego tworzywa sztucznego i złożony, powinien być badany:
a.    przed oddaniem go do eksploatacji (w tym po regeneracji), a następnie nie rzadziej niż raz na 5 lat, pod względem:
- zgodności z typem konstrukcji i prawidłowości oznakowania;
- oceny stanu wewnętrznego i zewnętrznego;
- prawidłowego działania wyposażenia obsługowego.
Izolacja cieplna, jeżeli występuje, powinna być usunięta tylko na tyle, na ile jest to niezbędne dla prawidłowego
sprawdzenia korpusu DPPL
 b.    nie rzadziej niż co dwa i pół roku, pod względem:
- oceny stanu zewnętrznego;
- prawidłowego działania wyposażenia obsługowego.
Izolacja cieplna, jeżeli występuje, powinna być usunięta tylko na tyle, na ile jest to niezbędne dla prawidłowego
sprawdzenia korpusu DPPL

Każdy DPPL wyprodukowany i przeznaczony do użytku zgodnie z przepisami ADR, powinien być zaopatrzony w trwałe oznakowanie, czytelne i umieszczone w dobrze widocznym miejscu. Litery, numery i symbole powinny mieć przynajmniej 12 mm wysokości i powinny składać się z:
-   symbolu Organizacji Narodów Zjednoczonych dla opakowań: „UN”;
-   kodu wskazującego rodzaj DPPL czyli 31HA
-   dużej litery określające grupę (grupy) pakowania, dla której typ konstrukcji został zatwierdzony,
-   miesiąca i roku (dwie ostatnie cyfry) produkcji;
-   znaku państwa zezwalającego na naniesienie oznakowania; znak wyróżniający pojazdy samochodowe w
ruchu międzynarodowym;
-   nazwy lub znaku producenta albo innego znaku rozpoznawczego DPPL określonego   przez właściwą władzę;
-   obciążenia użytego przy badaniu wytrzymałości na spiętrzanie w kg; dla DPPL nie przystosowanych do
piętrzenia powinien być umieszczony znak „0”.
-   największej dopuszczalnej masy brutto w kg.